Tanzania kupitia Wakala ya Barabara nchini (TANROADS), imeibuka mshindi wa tuzo ya Gary Liddle 2024, tuzo ambayo ambayo hutolewa kwa mamlaka ya barabara inayofanya vizuri zaidi katika kupunguza barabara hatarishi.
Tuzo hii ambayo hutolewa na Shirika la Kimataifa la iRAP, imepokelewa Waziri wa Ujenzi nchini Mhe. Abdallah Hamis Ulega, wakati wa Mkutano wa Nne wa Mawaziri wanaohusika na Usalama Barabarani Duniani, uliomalizika jana Jijini Marrakech, nchini Morocco.
Tanzania ilikuwa nchi ya kwanza duniani kutumia Mpango wa Hatua Kumi (Ten Step Plan) katika kuimarisha Usalama Barabarani. TANROADS ilikuwa mshirika mkubwa katika Mradi wa Ten Step Tanzania ulioshinda tuzo kwa pamoja unaofadhiliwa na Shirika la Umoja wa Mataifa la Usalama Barabarani (UNRSF) na Ofisi ya Jumuiya ya Madola na Maendeleo ya Nje (UKAid), kupitia Mfuko wa Kimataifa wa Usalama Barabarani (GRSF) wa Benki ya Dunia.
Utekelezaji wa mpango huo nchini ulishuhudia upanuzi wa tathmini za usalama barabarani hadi kufikia kilomita 10,000 za barabara na ukanda wa mabasi yaendayo haraka chini ya mamlaka ya TANROADS kwa kutumia mbinu ya IRAP, na matokeo yakitoa taarifa ya mipango ya uwekezaji yenye msingi wa ushahidi kwa ajili ya miundo mbinu salama ya barabara na uboreshaji wa barabara kwa kutumia uwekezaji wa kitaifa na pia kupitia miradi iliyofadhiliwa na Benki ya Dunia.
Uongozi wa Kitaifa na uwezo katika kutokomeza barabara hatarishi uliimarishwa kupitia uzinduzi wa Mpango wa Tathmini ya Barabara Tanzania (TanRAP) unaoongozwa na wananchi kwa ushirikiano unaohusishwa na mifumo ya usimamizi wa mali na masasisho ya Viwango/Mwongozo wa Kitaifa wa Usanifu wa Barabara, ili kuhakikisha kuwa inashughulikia usalama barabarani kwa watumiaji wote wa barabara. Mpango wa Kitaifa wa Mafunzo, Ithibati na Vyeti pia umeanzishwa ili kusaidia uwezo wa muda mrefu wa usalama barabarani wa wahandisi katika sekta ya barabara nchini Tanzania wakiwemo wahandisi wa TANROADS katika matumizi ya ukaguzi wa usalama barabarani na mbinu na zana za iRAP.
Kwa kufanya kazi pamoja na washirika wa ndani na nje ya nchi, pamoja na kuwa moja ya taasisi muhimu zinazoshirikiana katika uanzishaji na uendeshaji wa TanRAP, TANROADS inaendelea kuunga mkono sera na uwekezaji unaozingatia ushahidi kote nchini. Hii ni pamoja na uwekezaji katika barabara zenye nyota 3 au bora kwa watumiaji wote wa barabara pamoja na wadau wengine wakuu wakiwemo Wizara ya Ujenzi Tanzania, Ofisi ya Rais Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (PO-TAMISEMI) Tanzania, Wizara ya Mambo ya Ndani ya Nchi, Wakala wa Barabara za Vijijini na Mijini (TARURA), Bodi ya Mfuko wa Barabara nchini Tanzania, Chuo cha Taifa cha Usafirishaji (NIT) nchini Tanzania, Baraza la Usalama Barabarani Tanzania (NRSA), Balozi wa Usalama Barabarani Tanzania (NRSA), mashirika yasiyo ya kiserikali ya usalama, vilabu vya uhamaji na tasnia.
Miongoni mwa mafanikio muhimu yaliyofikiwa na Mradi wa Ten Step Tanzania na TANROADS ikiwa ni moja ya taasisi muhimu zinazoshirikiana ni kuandaa Mkakati na Mpango Kazi wa Kitaifa wa Usalama wa Miundombinu ya Barabara, na marekebisho ya Mwongozo wa Usanifu wa Kijiometri wa Barabara Tanzania unaoweka kipaumbele kwa usalama wa watumiaji wote wa barabara. Upachikaji wa tathmini ya iRAP ndani ya Mfumo wa Usimamizi wa Mali za Barabara wa TANROAD (RMMS) pia utasaidia utendakazi wa usalama wa nyota 3 au bora katika aina zote za uwekezaji wa barabara.
TANROADS chini ya Wizara ya Ujenzi nchini Tanzania ni mdau muhimu katika utoaji wa Mpango mpya wa Tanzania wa miaka 3 wa Usalama Barabarani unaojumuisha Mbinu ya iRAP na ujumuishaji wa mifumo bora ya usanifu na ukaguzi wa barabara pamoja na Uthibitisho wa iRAP ili kuboresha usalama wa barabara nchini. Uasisi huu na uongozi wa mtaa utahakikisha uwezekano kamili wa barabara salama kuokoa maisha utatekelezwa kwa muda mrefu katika siku zijazo kuimarisha kujitolea kwa Gary Liddle kwa huduma ya umma, athari na uendelevu.
Katika kuwasilisha tuzo hiyo, Mkurugenzi wa Programu ya IRAP Global na Kaimu Mkurugenzi Mtendaji Greg Smith alisema, “Upeo wa uteuzi mwaka huu ulikuwa wa juu sana, na TANROADS ikiwa kinara kwa matumizi yake mapana ya mbinu ya iRAP, kiwango kikubwa cha uwekezaji uliohamasishwa ulilenga watumiaji wote wa barabara, na kuongeza kasi ya ubia na uwezo wa kuokoa maisha. Mpango wa TANROADS unaonyesha utekelezaji wa kibunifu wa kwanza duniani wa Mpango wa Hatua Kumi wa ushirikiano wa washirika mbalimbali kwa mbinu ya Miundombinu ya Barabara Salama. Ufanisi na uhamishaji wake unaonekana leo katika mafanikio ya TANROADS na mahitaji ya mbinu hiyo kutoka nchi nyingine katika ukanda huu.”
Akipokea tuzo hiyo kwa niaba ya TANROADS, Mheshimiwa Mhe. Abdallah Hamis Ulega, Waziri wa Ujenzi nchini Tanzania alisema, “Tunajivunia kupokea tuzo ya IRAP Gary Liddle Memorial Trophy kwa kutambua kazi ya TANROADS ya kuendesha barabara, sera na uboreshaji wa miundombinu ili kupunguza adha ya ajali za barabarani nchini mwetu.
Tanzania ilikuwa nchi ya kwanza duniani kutumia Mpango wa Umoja wa Mataifa wa Usalama Barabarani (UNRSC) wa Hatua Kumi wa Miundombinu ya Barabara salama na umewezesha na kuharakisha uboreshaji wa usalama barabarani katika nchi yetu, hivyo kutuweka katika nafasi nzuri ya kupunguza kwa nusu vifo na majeruhi wa barabarani nchini ifikapo mwaka 2030 kwa kuzingatia Malengo ya Maendeleo Endelevu ya Umoja wa Mataifa.
Mpango wa Hatua Kumi wa Miundombinu ya Barabara Salama hutoa kiolezo ambacho kinaweza kupitishwa na nchi yoyote na kutekelezwa kwa njia inayolingana na muktadha na mahitaji mahususi ya eneo lako, ili kuwezesha uhamaji salama kwa watumiaji wote wa barabara.
